IT thuần túy và ngoài 40 tuổi - Già rồi thì làm gì?

Thảo luận dành cho anh em làm IT kỹ thuật thuần túy và ngoài 40 tuổi - Già rồi thì làm gì ? Nâng cấp, thay đổi nghề, chuyển đổi sự nghiệp ra sao ? Hoạch định tương lai tài chính ra sao ?

IT là nghề kén tuổi. Mức độ kén tuổi có khác nhau trong từng mảng: ví dụ tuổi đời của IT Sale và IT Manager thì có cao hơn 1 chút so với IT kĩ thuật thuần túy. Với IT kĩ thuật thuần túy: 25-30 tuổi là thời kì vàng son, 31-39 thì đạt đỉnh, chững lại và bắt đầu đi xuống, 40 tuổi khó xin việc, 45 tuổi rất khó xin việc, 5x thì gần như ko thể xin việc.

Với anh em làm IT kĩ thuật thuần túy và đã ngoài 40 thì con đường trở nên rất khó, nên cố thủ và giữ vững công việc đang có, còn nếu nghỉ việc thì tìm việc mới rất khó (và để có việc thì nhiều khi phải chấp nhận cả việc ko mong muốn). Giả sử bạn đang thất nghiệp hoặc muốn nghỉ việc để tìm việc mới thì bạn có các option sau:

1. Tiếp tục làm IT kĩ thuật thuần túy (job 8-5)

Sẽ rất khó để tìm được việc tốt, tâm lý tuyển dụng ở VN rất kén tuổi, tuyển dụng của nước ngoài đỡ kén tuổi hơn (nên bạn xem xét remote job làm cho cty hoàn toàn ở nước ngoài, nhưng các job này ko nhiều và ko đc hưởng chế độ theo luật vn). Để tăng sức cạnh tranh thì bạn phải tự nâng cấp skill cứng của mình nhưng cái khó là ở độ tuổi này bạn đang đi xuống cả về tinh thần và khả năng tư duy, khả năng học ... nên khó mà cạnh tranh với lớp trẻ. Vậy bạn sẽ làm gì ?

2. Làm IT freelancer

Trước hết bạn phải cứng chuyên môn, nhưng cái khó khác là tìm job freelance rất khó (phụ thuộc nhiều vào quan hệ, thương hiệu cá nhân, uy tín ...) và để duy trì nó cũng khó (bạn cần có đủ kĩ năng mềm, quan hệ tốt, khả năng chịu đựng, chiều khách ...). Mình hầu như ko tìm thấy job freelance trên các trang tuyển dụng lớn; trên các trang chuyên freelance thì job thiên về phần mềm / lập trình hơn là IT infra / IT support. Ai có kinh nghiệm freelance chia sẻ với ?

3. Làm IT Sale

Bạn cần có đủ kĩ năng mềm, kĩ năng giao tiếp đàm phán thuyết phục chốt sale, mối quan hệ, khả năng chịu sức ép về doanh số ... Nghề sale không cần quá nhiều về kiến thức (bạn có thể học được sau) và tư duy (không đòi hỏi tư duy lập trình) nhưng nó đòi hỏi bạn phải có tính cách phù hợp, ít nhất là bạn phải sẵn sàng thay đổi bản thân. Nghề này vẫn kén tuổi và thường người ta vẫn thích các bạn sale trẻ trung năng động. Có ai muốn chuyển sang làm sale không ?

4. Làm IT manager

Nghề này đỡ kén tuổi hơn là làm kĩ thuật. Bạn có 2 cách chính để làm IT manager: thăng tiến trong nội bộ (đòi hỏi bạn phải là nhân viên xuất sắc và có tố chất lãnh đạo), tìm việc IT manager bên ngoài (thường đòi hỏi kinh nghiệm làm manager trước đó là cái bạn không có, nên khá là khó để qualify). Nói chung để làm manager thì bạn phải hiểu rộng về IT + kĩ năng mềm + tố chất quản lý lãnh đạo, vì khi làm manager thì bạn quản lý con người nhiều hơn là máy móc. Nếu trước nay bạn chỉ làm nhân viên kĩ thuật thôi thì rất ít cơ hội xin được việc IT manager. Vậy bạn phải làm sao để có được việc IT manager ?

5. IT business owner

Chủ doanh nghiệp, làm startup, cái này vừa khó, vừa vất vả, vừa rủi ro ... Đòi hỏi bạn phải đa năng, có tính cách phù hợp, có đam mê lớn, có vốn ... Nói chung rất ít người làm được. Có ai định khởi nghiệp không?

Ngoài ra, nếu bạn muốn bỏ nghề IT để theo nghề khác thì có vài option sau:

1. Kinh doanh

Làm nhân viên kinh doanh (cho công ty nào đó), hoặc tự mở kinh doanh nhỏ do mình làm chủ (không phải cty), hoặc mở công ty (startup). Kinh doanh truyền thống thì khá vất vả và tốn kém, bạn phải tự chủ nhiều khâu. Trong xu hướng kinh doanh online thì có nổi lên affiliate marketing (bạn cầm link bán sản phẩm đi quảng cáo ở đâu đó, thuyết phục người khác nhấp vào link để mua hàng, họ mua hàng thì bạn ăn hoa hồng), và dropshipping (bạn tự mở cửa hàng online, bán hàng và xây dựng thương hiệu của riêng mình, nhưng sau khi khách đặt hàng thì bạn gửi đơn hàng đó cho nhà sản xuất phía sau, nhà sản xuất sẽ đóng gói và vận chuyển hàng đến khách nên bạn không phải tồn kho, không phải vận chuyển; bạn ăn lãi do mua rẻ bán đắt). Affiliate thì có AccessTrade ... dropship thì có Amazon, Droppii, Shopify, Etsy, các sàn TMĐT ... Vậy bạn chọn hình thức kinh doanh nào và tại sao ?

2. Đầu tư (bất động sản, chứng khoán, forex, crypto, hàng hóa phái sinh, chỉ số, chứng chỉ quỹ, vàng ...):

Bạn cần 1 số vốn, và nó khá rủi ro. Bất động sản cần nhiều vốn (tiền tỉ), hàng hóa phái sinh thì bạn cần kí quỹ ít nhất 1000 usd, chỉ với vài triệu bạn cũng chơi được chứng khoán / crypto / forex nhưng tất nhiên lời chẳng bao nhiêu. Thường thì bạn cần đi làm kiếm 1 số vốn nhàn rỗi sau đó mới đầu tư; và đầu tư muốn thắng thì phải học tập nghiêm túc. Dù sao thì đầu tư cũng đỡ vất vả hơn so với tự kinh doanh, và đầu tư cho bạn thu nhập thụ động hơn. Nếu bạn muốn đầu tư nhưng không có thời gian hoặc không muốn nghiên cứu thì mua chứng chỉ quỹ của các quĩ mở và chuyên gia sẽ đầu tư hộ bạn sau đó chia sẻ lợi nhuận. Hiện tại, đầu tư crypto đang khá hot, và đầu tư giao dịch hàng hóa phái sinh là 1 xu hướng mới bắt đầu. Nếu bạn không đủ vốn thì đầu tư sẽ không là việc chính được đâu, bạn vẫn phải đi làm kiếm tiền đã. Còn bạn có đủ tiền nhàn rỗi rồi thì nghiên cứu ngay vụ đầu tư nha. Ai đang đầu tư thì chia sẻ kinh nghiệm với ?

...

Ngoài ra còn nhiều công việc và cách kiếm tiền khác mà dân IT có thể tìm xem trên mạng.

Tóm lại, nếu chân dung này đúng là bạn (IT thuần kĩ thuật và trên 40 tuổi), thì bạn hoạch định tương lai ra sao ? sẽ làm nghề gì và kiếm tiền ra sao ? trong suốt chặng đường 4x, 5x, 6x, 7x ...